اصطلاح پزشکی ریزش مو، آلوپسی است. آلوپسی اختلالی است که به دلیل توقف در رشد مو ایجاد می شود و ممکن است به بیماری یا اسکار پوست سر مرتبط باشد.

آلوپسی ممکن است قسمتی از پوست سر (موضعی باشد) یا تمام قسمت های پوست سر را درگیر کند و آن قسمت از پوست کاملاً طاس باشد. همچنین می تواند روی پوست سر یا سایر قسمت های بدن نیز تاثیر بگذارد و موجب ریزش مو، موی شکننده یا نازک شدن مو شود.

ریزش مو می تواند یک مشکل خاص یا مرتبط با بیماری یا شرایط دیگری باشد. بسته به علت می تواند موقت یا دائمی باشد. در ادامه مقاله در سایت فروش کلاه گیس توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.

مو چگونه رشد می کند؟

مو در بیشتر قسمت های سطح پوست به جز کف دست، کف پا، لب ها و پلک ها رشد می کند. ساقه مو در یک فولیکول با سرعتی در حدود ۱ سانتی متر در ماه رشد می کند. این به دلیل تقسیم سلولی در پیاز مو در پایه فولیکول است.

سلول ها سه لایه ساقه مو یعنی مدولا، کورتکس، کوتیکول را تولید می کنند که عمدتاً از پروتئین کراتین (که ساختار اصلی پوست و ناخن ها نیز هست) ساخته شده اند. رشد مو از یک چرخه پیروی می کند با این حال، این مراحل هماهنگ نیستند و هرتار مو ممکن است به طور تصادفی در یک فاز خاص باشد .

سه مرحله اصلی چرخه رشد مو

• آناژن : رشد فعال مو (اکثر آنها)
• کاتاژن : فاز بین ۲ تا ۳ هفته که رشد متوقف می شود و فولیکول کوچک می شود( ۱ تا ۳ درصد موها)
• تلوژن : فاز استراحت به مدت ۱ تا ۴ ماه، (۱۰ درصد از موها در پوست سر طبیعی)

طول مو به مدت زمان آناژن بستگی دارد. موهای کوتاه (مژه، ابرو، موهای بازوها و پاها) فاز آناژن کوتاهی در حدود یک ماه دارند. مرحله آناژن تا ۶ سال یا بیشتر در موهای سر باقی می ماند.

اگر چرخه رشد مو مختل شود، یا فولیکول مو آسیب ببیند، موها سریع تر از زمان بازسازی شدن شروع به ریزش می کنند و علائمی مانند عقب نشینی خط مو، ریزش تکه تکه مو یا نازک شدن کلی موها در فرد ایجاد می شود. ریزش مو ممکن است با ژنتیک افراد مرتبط باشد، اگرچه بسیاری از شرایط پزشکی و رفتاری ممکن است چرخه رشد مو را مختل کرده و باعث ریزش مو شوند.

چه چیزی باعث ریزش مو می شود؟

ریزش مو می تواند به دلایل زیر باشد:

• کاهش رشد مو: ریزش موی آناژن
• افزایش ریزش مو: ریزش موی تلوژن
• تبدیل موهای ضخیم انتهایی به موهای نازک ، ریزش مو با الگوی مردانه و زنانه
• ناهنجاری های مادرزادی یا اکتسابی ساقه مو
• یک بیماری التهابی پوست که به پیاز مو آسیب می رساند یا آن از بین می برد.

ویژگی های بالینی ریزش مو

ویژگی های ریزش مو به علت آن بستگی دارد. علائم واقعی مانند خارش و درد معمولاً وجود ندارد مگر اینکه ناشی از بیماری التهابی پوست باشد. با این حال، تریکودینیا یک بیماری است که علاوه بر اینکه موجب ریزش مو می شود سوزش و خارش پوست سر نیز ازعلائم این بیماری است.

ریزش مو آناژن

موهای آناژن مخروطی یا شکسته شده هستند. مدت زمان آناژن متغیر است. کودکانی که موهای معمولی دارند اما موهایشان رشد ندارد به سندرم آناژن کوتاه مبتلا هستند. در ریزش مو آناژن که به آناژن افلوویوم معروف است، موها به سرعت و ناگهانی ریزش پیدا می کنند. این ریزش مو در نتیجه درمان های پزشکی مانند شیمی درمانی ایجاد می شود. داروهای قوی و سریع الاثر شیمی درمانی سلول‌های سرطانی را از بین می ‌برند، اما همزمان تولید فولیکول‌ های مو را در پوست سر و سایر قسمت‌های بدن   متوقف می کنند.

آناژن افلوویوم ناشی از موارد زیر است:

• بیماری خود ایمنی ، از جمله آلوپسی آره آتا گسترش یافته شدید
• داروها ، به ویژه  داروهای سیتوتوکسیک و شیمی درمانی
• یک بیماری ارثی یا مادرزادی، مانند  سندرم آناژن شل

سندرم آناژن شل، بیشتر در کودکان خردسال ظاهر می شود و موهایی که ریشه محکمی در فولیکول ندارند، به راحتی کنده می شوند.

ریزش مو اگر به دلیل مصرف دارو ایجاد شده باشد ظرف ۳ تا ۶ ماه پس از قطع داروها، رشد مو به حالت طبیعی بازمی گردد. ریزش مو و چرخه رشد مو در این وضعیت برگشت پذیر است.

ریزش مو تلوژن

قسمت انتهایی موی تلوژن شبیه یک لامپ است (موی چاق). ریزش بیش از حد مو به عنوان تلوژن افلوویوم شناخته می شود. این نوع از ریزش مو۳ تا ۶ ماه پس از رویدادی که رشد فعال مو را متوقف می کند، ایجاد می شود. در این حالت تعداد زیادی از فولیکول پوست سر وارد فاز استراحت در چرخه رشد مو می ‌شوند اما فاز رشد بعدی شروع نمی ‌شود در نتیجه ریزش مو در سراسر پوست سر بدون رشد موهای جدید اتفاق می افتد.

تلوژن افلوویوم منجر به طاسی کامل نمی شود و فقط موها در قسمت تاج و شقیقه ها نازک می شوند.

یک رویداد یا وضعیت پزشکی، مانند عدم تعادل تیروئید، زایمان، جراحی یا تب، کمبود ویتامین یا مواد معدنی معمولاً باعث این نوع ریزش مو می شود. اگر محرک موقتی باشد موهای شما پس از شش ماه  دوباره رشد می کنند. اما اگر ریزش مو بیش از شش ماه طول بکشد، تلوژن افلوویوم مزمن در نظر گرفته می شود. به دلایلی که برای پزشکان مشخص نیست این نوع ریزش مو در برخی افراد سال ها ادامه داشته است.

هر آنچه باید در مورد ریزش مو و چرخه رشد مو باید بدانید

آلوپسی آندروژنیک

آلوپسی آندروژنیک به دلیل مشکلات ژنتیکی یا تأثیرات هورمونی (آندروژن ها) ایجاد می شود. این بیماری در حدود نیمی از افراد تا سن ۵۰ سالگی خود را نشان می دهد و به دو شکل ریزش مو مردانه و ریزش مو زنانه رخ می دهد:

ریزش مو مردانه (Male pattern Hair Loss)

ریزش مو مردانه ممکن است در هر زمان پس از بلوغ شروع شود و سال ها یا دهه ها ادامه پیدا کند. این ریزش مو در مردان از بالای شقیقه ‌ها شروع می ‌شود و تا اطراف و بالای سر ادامه می ‌یابد و اغلب حلقه ‌ای از مو در امتداد کف سر باقی می ‌ماند و در بسیاری از موارد فرد در نهایت کچل می شود.

ریزش مو زنانه (Female pattern Hair Loss)

ریزش مو زنانه، به آرامی در سرتاسر پوست سر اتفاق می افتد، اما خط مو کاهش نمی ‌یابد. بسیاری از زنان این نوع ریزش مو را به علت افزایش سن در نظر می گیرند. این ریزش مو ممکن است هر زمانی پس از بلوغ شروع شود و می تواند باعث نازک شدن چشمگیر موها شود، اما منجر به طاسی نخواهد شد.

ناهنجاری های ساقه مو

نقایص ساقه مو می تواند ارثی و مادرزادی باشد یا به دلیل بیماری یا آسیب ایجاد شده باشد (مانند برس زدن بیش از حد، کشیدن مو [تریکوتیلومانیا]، حرارت زیاد سشوار، مواد شیمیایی آرامش بخش و استفاده از سفید کننده های مو.

ناهنجاری های ساقه مو با درماتوسکوپی یا بررسی میکروسکوپی مو و گاهی اوقات با میکروسکوپ الکترونی روبشی تشخیص داده می شود

ریزش موی ناشی از بیماری پوستی

بیماری های پوستی که منجر به نازک شدن مو و ریزش مو، کیفیت پایین مو و لکه های طاسی می شود عبارتند از:

آلوپسی آرئاتا

آلوپسی آرئاتا یک بیماری پوستی از نوع خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت های دیگر بدن مانند فولیکول های مو حمله می کند و   با اثر بر ریزش مو و چرخه رشد مو باعث ریزش مو و همچنین جلوگیری از رشد مجدد موها می شود.

این نوع از ریزش مو به طور ناگهانی و بدون هشدار شروع  می شود و موهای سر به صورت تکه‌های کوچک می ‌ریزند. این نوع از ریزش مو دردناک نیست وعلاوه بر موهای سر، موهای سایر قسمت های بدن از جمله ابروها و مژه ها نیز ممکن است ریزش کنند. با گذشت زمان، این بیماری ممکن است به آلوپسی توتالیس یا ریزش مو کامل تبدیل شود.

عفونت موضعی مانند کچلی سر

کچلی یک عفونت قارچی در پوست سر است که باعث ریزش مو به صورت تکه‌ هایی دایره‌ ای و ایجاد لکه های طاسی می شود که با گذشت زمان مدام بزرگتر می شوند. قسمت های آسیب دیده قرمز یا پوسته پوسته می شوند و پوست سر دچار خارش می شود.

این یک بیماری رایج در کودکان است و متخصصین پوست می توانند برای از بین بردن قارچ، داروی ضد قارچ تجویز کنند. اگر کچلی سر به موقع تشخیص داده شود از گسترش آن به راحتی جلوگیری می شود همچنین به راحتی درمان می شود.

بیماری پوستی عمومی ( اریترودرمی)

بیماری سیستمیک

بیماری‌های سیستمیک که منجر به نازک شدن موی لکه‌ دار شدن پوست سرو لکه ‌های طاسی می‌شوند عبارتند از:

• کمبود آهن
• کمبود هورمون تیروئید
• لوپوس اریتماتوی سیستمیک
• سیفلیس
• بیماری شدید حاد یا مزمن

بیماری های پوستی التهابی مخرب

نوعی التهاب در درم یا بافت زیر جلدی که به فولیکول مو آسیب می رساند و منجر به ایجاد لکه های طاسی موضعی  می شود که در آن هیچ فولیکولی وجود ندارد را آلوپسی اسکار یا آلوپسی سیکاتریشال می گویند.

علل تروماتیک آلوپسی اسکار به دلایل زیر است:

• جراحت
• عمل جراحی
• تابش – تشعشع
• کشش (فرهای محکم)

این نوع از بیماری به دلیل استفاده از محصولات مو یا تکنیک های حالت دادن به فولیکول های مو ایجاد  می شود. استفاده از شل کننده های مو، سشوار، اتوهای فر کننده و اکستنشن مو می تواند باعث آلوپسی سیکاتریسیال مرکزی شود، استفاده مکرر از روغن‌ها، ژل‌ها یا پمادها نیز می‌تواند باعث این عارضه شود.

عفونت هایی که باعث آلوپسی اسکار می شوند عبارتند از:

• عفونت باکتریایی : کورک و آبسه ( استافیلوکوکوس اورئوس )
• عفونت ویروسی : زونا ( هرپس زوستر)

بیماری های التهابی پوستی که باعث آلوپسی اسکار می شوند عبارتند از:

فولیکولیت دکالوانز (Folliculitis decalvans)

فولیکولیت دکالوانز، یک بیماری التهابی است که در آن فولیکول‌ های مو از بین می روند واغلب با قرمزی، تورم و ضایعات روی پوست سر همراه است. این نوع ریزش مو برگشت ‌پذیر نیست اما متخصصان پوست می‌ توانند علائم و در برخی موارد، پیشرفت ریزش مو را متوقف کنند.

تشریح سلولیت (Dissecting cellulitis)

تشریح سلولیت پوست سر یک بیماری نادر است که باعث ایجاد جوش‌ ها یا توده‌ هایی در پوست سر می ‌شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد بافت اسکار شود، فولیکول های مو را از بین ببرد و باعث ریزش مو شود.

لینکن پلانوپیلاریس (Lichen planopilaris)

این نوع از آلوپسی، زمانی رخ می ‌دهد که یک بیماری پوستی رایج به نام لیکن پلان، پوست سر را تحت تأثیر قرار دهد. لیکن پلانوپیلاریس باعث ایجاد بثورات پوستی خشک و پوسته پوسته روی پوست  می شود که در نهایت موها به صورت دسته ای می ریزند. لیکن پلانوپیلاریس یک بیماری شایع نیست و زنان را بیشتر از مردان مبتلا می کند.

آلوپسی فیبروزان فرونتال (Frontal fibrosing alopecia)

این شکل از آلوپسی به طور معمول در الگوی خط رویش مو ایجاد می شود و منجر به ریزش ابروها و موهای زیر بغل نیز می شود و بیشتر زنان یائسه را تحت تاثیر قرار می دهد.

آلوپسی موسینوزا (Alopecia mucinosa)

یک اختلال نادر است که بیشتر در پوست سر و گردن ایجاد می شود. گاهی اوقات موسین با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است و فولیکول های مو به وضوح برجسته هستند و به نظر می رسد که یک ماده ژلاتینی شفاف ترشح می کنند. موسینوز فولیکولی ممکن است به خودی خود یا همراه با لنفوم پوست رخ دهد ( در ۱۵ تا ۳۰ درصد موارد)

لوپوس اریتماتوز دیسکوئید (Discoid lupus erythematosus)

نوعی لوپوس پوستی از نوع بیماری خود ایمنی است که پوست را تحت تاثیر قرار می دهد. می تواند منجر به زخم های ملتهب و زخم در گوش، صورت و پوست سر شود. ریزش مو یکی از علائم این بیماری است. هنگامی که بافت اسکار روی پوست سر ایجاد می شود، مو دیگر نمی تواند در آن ناحیه رشد کند.

موضعی اسکلرودرمی (Localised scleroderma)

اسکلرودرمی یک اختلال ناشناخته است و علائم آن ضخیم شدن پوست به دلیل انباشته شدن بافت اضافی است. اسکلرودرمی به طور کلی به دو دسته طبقه بندی می شود: موضعی و سیستمیک

ریزش مو چگونه تشخیص داده می شود؟

یک شرح حال دقیق و معاینه کامل پوست می تواند به تشخیص صحیح منجر شود. آزمایشات اضافی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تست کشش مو برای تعیین نسبت نسبی موهای آناژن و تلوژن
• معاینه لامپ چوبی (Wood lamp examination)
• سواب از جوش ها و کورک برای کشت باکتریایی و ویروسی
• سوهان پوست و بریده های مو برای قارچ شناسی
• آزمایش خون برای هماتولوژی، عملکرد تیروئید، سرولوژی .

درمان ریزش مو چیست؟

• درمان بستگی به تشخیص دارد و برای شرایط خاص در دسترس باشد.
• عفونت ها باید درمان شوند.
• کمبودها باید برطرف شود.
• داروهای مسبب ممکن است قطع شوند.
• التهاب را باید درمان کرد و از بین برد.

چگونه می توان از ریزش مو جلوگیری کرد؟

• بسیاری از انواع ریزش مو را نمی توان پیشگیری کرد. با این حال، می توان از آسیب به ساقه مو جلوگیری کرد.
• موها را به طور طبیعی یا با سشوار در محیط خنک خشک کنید.
• درمان های شیمیایی را به حداقل برسانید یا از آنها به ندرت استفاده کنید.
• برای جلوگیری از آسیب دیدگی از مدل موهای شل استفاده کنید.