فعالیتهای بدنی در بهبود یافتگان از سرطان :

فعالیتهای بدنی میتواند در طیف وسیعی از سرطان ها مفید باشد ولی بهبود یافتگان از سرطان اغلب به علل مختلف تمایل به کم تحرکی دارند. بهبود یافتگان بعد از تشخیص سرطان تمایل به کم کردن فعالیتهای بدنی خود دارند و اغلب این کم تحرکی را در تمام طول درمان و پس از آن ادامه میدهند وبه ندرت فعالیتهای بدنی پیش از بیماری را از سر میگیرند.

اگر چه کم تحرکی برای بسیاری از سرطان ها همچون سرطان پستان و روده بزرگ عامل خطر محسوب میشود ولی مشخص گردیده که بسیاری از این بهبود یافتگان پیش از تشخیص بیماری شان هم کم تحرک بوده اند.

به علاوه برخی از درمان ها به علت اثرات جانبی که بر سیستمهای قلبی – عروقی – عضلانی دارند، ظرفیت ورزشی کردن را کاهش میدهند.

بنابراین هم کم بودن استقامت و قدرت بدنی از پیش موجود و هم فشار عصبی ناشی از تشخیص سرطان، درمان و نقاهت بهبود یافتگان از سرطان را از فعالیت بدنی مطلوبشان بازمی دارد.

به این دلایلی ورزشی هایی که برای افراد سالم شدت پایین یا متوسطی دارند، ممکن است برای بهبود یافتگان شدت بالایی داشته باشند. توانایی برای انجام فعالیتهای بدنی در بهبود یافتگان از سرطان برحسب تشخیص، روشهای درمانی و طول عمر در سرطانهای مختلف, متفاوت است.

اثرات فعالیت بدنی بر بیماری قلبی-عروقی و دیابت در بهبود یافتگان از سرطان ارزیابی نشده است ولی منطقی به نظر میرسد که اثرات ان مشابه آن باشد که در عموم مردم مشاهده میشود و از آنجا که ورزش مداوم سبب افزایش مقاومت و قدرت استخوانها در افراد سالم می شود میتوان انتظار داشت که در بهبود یافتگان نیز ورزشی مداوم از پوکی استخوان جلوگیری کند.

توجه :

اگرچه چنین اثراتی هنوز دقیقا ثابت نگردیده است زنانی که در طی درمان سرطان یا پس از آن یائسه می شوند و نیز مردانی که مبتلا به سرطان پروستات بوده و تحت درمان دراز مدت با داروهای ضد آندروژن قرار گرفته اند درمعرض خطر پوکی استخوان (استئوپروز) هستند بنابراین به از نتایج مثبت دیگر فعالیت و ورزش میتوان به افزایش حجم عضلات اشاره کرد که خود باعث کم شدن احتمال شکستگی های اتفاقی بعدی می شود.

بررسی های بالینی در حال انجام است که اثرات ورزش های استقامتی وهوازی را بر تراکم استخوان بهبود یافتگان سرطان پستان پس از یائسگی مورد مطالعه قرار داده اند.

در بهبود یافتگان سرطانی که دچار لنف ادم (ورم) اندام ها شده اند ممکن است ورزش ، به خصوصی ورزش هایی که درجاتی از تحرک را دارند، با اجازه پزشک معالج مفید باشد. منافع و مضرات ورزش های استقامتی در این بیماران مبتلا به ورم به طور نظام مند مورد بررسی قرار نگرفته است.

ملاحظاتی وجود دارد مبنی بر اینکه فعالیت بدنی که اندامها را درگیر سازد پرداخته شده ومطالعات اندک انجام شده نشان می دهد که ورزش های استقامتی، اثر جانبی مهمی بر ورم نداشته است.

نکته :

اثر فعالیت بدنی بر خطر بازگشت سرطان و یا طول عمر بیمار در هیچ مطالعه ای گزارش نشده است ولی اثرات مثبت فعالیت بدنی بر کیفیت زندگی و جنبه های روانی – اجتماعی بهبود یافتگان در بسیاری از بررسیها ارزیابی و گزارش شده است.

برنامه های ورزشی در این بررسیها از سه روز درهفته و با فعالیت متوسط تا سنگین شروع شده و به تدریج به جلسات ۴۵ دقیقه ای در یک دوره زمانی ۳ تا ۴ ماهه افزایش می یابد. اگرچه برخی از بهبود یافتگان میتوانند با یک برنامه ورزشی مخصوص به خود تطبیق پیدا کنند ولی بسیاری از آنها حتما باید به متخصصین ورزشی مراجعه کنند، متخصصینی که از سازمانهای ورزشی معتبر، گواهینامه معتبر داشته باشند.

در بهبود یافتگان مبتلا به جراحت، درد و یا در موارد خاصی بعد از جراحی مثل لنف ادم یا قطع عضو، مناسب ترین فرد، یک درمانگر فعالیتهای بدنی ( physical Therapist) است.

این درمانگران و فیزیولوژیستهای ورزشی، دوره های آموزشی را در دانشکده های ورزشی – پزشکی گذرانده اند و از سازمانهای تخصصی معتبر گواهینامه دریافت کرده اند تا بتوانند برای این گونه بیماران برنامه های درمانی خاص هر فرد را به طور جداگانه طراحی کنند و توصیه هایی مربوط به نوع، بسامد، طول مدت و شدت ورزش و فعالیت هر فرد باید به طور جداگانه و براساس سن، میزان ورزش هایی که قبلا انجام می داده، نوع سرطان، مرحله درمان، نوع درمان وسایر شرایط مربوط به بیماری ارائه شود.

راههای پیشنهادی برای افزایش فعالیت بدنی در بهبود یافتگان سرطان :

• به جای آسانسور از پله ها استفاده کنید.
• اگر میتوانید پیاده یا با دوچرخه به مقصد تان بروید.
• با دوستان، بستگان و همکارانتان ورزش کنید.
• در حین کار روزانه استراحت کوتاهی به خود بدهید و حرکات کششی انجام دهید یا پیاده روی کوتاهی بکنید .
• به جای ایمیل فرستادن برای دوستان یا همکاران نزدیک، با پای پیاده به دیدارشان بروید.
• به جای آنکه با اتومبیل به مسافرت بروید، برای رفتن به تعطیلات پر از فعالیت برنامه ریزی کنید.
• از یک گام شمار استفاده کنید و هر روز گامهای بیشتری بردارید.
• هنگام تماشای تلویزیون از تردمیل یا دوچرخه ثابت استفاده کنید.