در این مقاله مروری داریم بر آلودگی هوا و تاثیر آن بر روی سلامت مردم و انسان ها. در ادامه با سایت کلاه گیس همراه باشید تا بیش تر با تاثیر آلودگی هوا بر سلامت انسان آشنا شوید.

آلودگی هوا

هوا دارای اکسیژن می باشد که سلول های بدن برای ادامه زندگی به آن نیاز دارند. نفس کشیدن باعث ورود اکسیژن به ریه ها و تخلیه گاز دی اکسید کربن خون از طریق ریه ها می گردد. هوای ورودی به ریه ها ممکن است حاوی ناخالصی ها و آلودگی های آسیب رسان نیز باشد.

در مناطقی که آلودگی هوا به طور طبیعی زیاد می باشد و یا فلزات سنگین (مانند اورانیوم، نیکل و غیره) استخراج می شوند و پسماندهای عملیات معدن کاری در طبیعت رها می گردند،

تاثیر آلودگی بر روی سلامت انسان

این آلودگی ها در طبیعت پراکنده شده و مردم با تنفس غبار آلوده به فلزات سنگین ممکن است دچار آسیب سلولی در ریه گردند.

سرطان پستان

تنفس طولانی مدت هوا در محیط های کاری آلوده (مانند معدن، کارخانه، بیمارستان و آرایشگاه) نیز خطر ابتلا به سرطان ها از جمله سرطان پستان را افزایش می دهد.

سرطان ریه

یکی از عوامل تاثیر گذار بر آلودگی هوا، گاز رادون می باشد که حاصل واپاشی اورانیوم – توریوم موجود در خاک، سنگ و آب می باشد. نیمه عمر این گاز سمی ۳/۸ روز است و در مدت کوتاهی در فرایند واپاشی به عناصری سمیتر و در نهایت به سرب تبدیل می شود.

زمانی که گاز رادون با هوا وارد ریه ها بشود، به سلول های ریه متصل می گردد و با واپاشی در آنجا، سلولهای ریه را تخریب نموده و سبب بروز سرطان ریه می شود.

بیش تر بخوانید: آیا با تاثیرات مصرف نمک بر سلامتی انسان خبر دارید؟

گاز رادون و تاثیر آن بر سلامت انسان

گاز رادون رنگ و بو ندارد و در شمال آمریکا به عنوان قاتل خاموش شناخته می شود.

در مناطقی که دارای اورانیوم زیاد در خاک و سنگ می باشند، حتی سنگ های ساختمانی و سنگ های طبیعی که برای ساخت جاده ها استفاده می شوند نیز دارای اورانیوم واپاشی شده بوده که در نتیجه آن، گاز رادوں به طور پیوسته در مناطقی که انسان زندگی می کند وجود دارد. در کشورهایی که آب و خاک با طور طبیعی به اورانیوم آلوده هستند، گاز نامرئی و سمی رادون می تواند به هر خانه، اداره _ مدرسه ای وارد بشود.

در کشورهایی نیز که اورانیوم استخراج می شود و پسماندهای معدن کارت در طبیعت رها می گردند، این کار باعث آلودگی بیشتر محیط زیست به گاز نامرئی و سمی رادوں میشود. در آمریکا آلودگی هوا به گاز رادون در منازل به سمت شمال آمریکا بیش تر می شود و به سمت جنوب آمریکا کمتر می گردد.

به طور متوسط در آمریکا، یک خانه از هر ۱۵ خانه دارای مقادیر بیش از حد نرمال گاز رادون میباشد و سالانه هزار نفر در آمریکا (حتی افراد غیر سیگاری) به دلیل تنفس گاز رادون جان خود را از دست می دهند. کانادا و آمریکا بیشترین میزان ابتلا به سرطان ریه را در کل قاره آمریکا دارند .

نتایج یک مطالعه در کرواسی نشان داد که در مقایسه با خانه های ساخته شده از سیمان بتن، خانه هایی که با آجر ساخته شده اند آلودگی کمتری به گاز رادون دارند.

مطالعات انجام شد بر میزان غلظت رادون در هوای منازل کشورهای مختلف نشان داد که منازل مسکونی در انگلستان دارای آلودگی کمتری به گاز رادون بوده اند.

ولی خانه ها در شرق آلمان به دلیل مجاورت با کشور چک که دارای معادن قابل توجه تولید اورانیوم می باشد و شمال کشور آمریکابه دلیل مجاورت با کانادا که دارای اورانیوم قابل توجهی در خاک می باشد، بیشتر به گاز رادون آلوده بوده اند.

راه های جلوگیری از استنشاق گاز رادون

در قسمت پایین خانه ها یا انباری ها و زیرزمین خانه ها نیز گاز رادون بیش تری وجود دارد.

افرادی که زیادتر در خانه ها و در فضاهای بسته می مانند، گاز رادون بیشتری تنفس می کنند. در مناطق سردسیر که مردم اکثر وقت خود را مجبور هستند در محیطهای بسته بگذرانند، آلودگی گاز رادیواکتیو رادون بیشتر تجمع می کند. روش های مختلفی برای کاهش گاز رادون در خانه ها در آمریکا استفاده می شود.

ساخت خانه ها توسط موادی که به اورانیوم و رادیوم آلوده نیستند، استفاده از عایق های رطوبتی در کف ساختمان به منظور جلوگیری از نفوذ آب آلوده به رادیوم به دیوارهای ساختمان و همچنین استفاده از سیستم تخلیه هوا در منازل برای این است که گاز رادون را به بیرون بفرستد.

رادون هشت برابر سنگین تر از هوا می باشد و غلظت آن نزدیک به کف اطاقها بیشتر است، به همین دلیل هوا باید از قسمت نزدیک به کف اطاق و نه نزدیک سقف، تخلیه شود.

آمار میزان آلودگی هوا در مناطق مختلف

خانه ها در مناطق سردسیر که پنجره ها همیشه بسته است و هوای تازه از بیرون به داخل خانه ها جریان ندارد، معمولا آلودگی هوای بالایی دارند به ویژه در کشوری نظیر کانادا که به دلیل رادیو اکتیویته خاک و آب در بیشتر مناطق، آلودگی به گاز رادون بالا می باشد (میزان ابتلا به سرطان ریه در کانادا: ۳۸ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر).

در مناطق گرمسیر نظیر استرالیا با وجود اینکه آلودگی منابع آب و خاک به فلزات رادیواکتیو بالا است، اما از آنجا که اغلب خانه ها به دلیل گرما در بیشتر مواقع سال پنجره ها را باز می گذارند، آلودگی گاز رادون در منازل تا حدودی کمتر است (میزان ابتلا به سرطان ریه در استرالیا: ۲۷ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر).

در مناطق با آلودگی پایین به مواد رادیواکتیو، احتمال ابتلا به سرطان ریه کمترین است (ابتلا به سرطان ریه در عمان: ۵ نفر در هر ۱۰۰هزار نفر).

خانه های مناطق گرم و مرطوب که به آن نوع از کولرهای گازی مجهز هستند که هوای شرجی را از بیرون به داخل می آورند، رطوبت آن را تقطیر و جدا می سازند و بعد هوای خنک را به داخل خانه می فرستند، هوا سالم و مطبوع می باشد.

در کولرهای گازی با جداسازی رطوبت از هوای شرجی بیرون، برخی آلودگی ها در هوا نیز با مایع شدن رطوبت از هوا جدا شده و هوا تصفیه می شود.

در مناطقی که آلودگی به گاز رادون کم است و هوای تازه و تصفیه شده به طور مداوم به داخل منزل جریان دارد، ابتلا به سرطان ریه کمتر می باشد.

در مجاورت دریا و اقیانوس نیز از آن جا که میزان قابل توجهی اورانیوم و رادیوم در آب اقیانوس به صورت محلول وجود دارند، گاز رادون به طور پیوسته تولید می شود.

کشورهایی که در مجاورت اقیانوس هستند، زمانی که سرعت باد بالا باشد، گاز رادون توسط باد از دریا به خشکی منتقل میشود و تنفس آن سبب ورود این گاز سمی به ریه انسان می شود.

تنفس هوا در مجاورت اقیانوسها زمانی که سرعت باد از اقیانوس به خشکی زیاد باشد خطرناک بوده و منجر به ورود عناصر سمی و فلزات سنگین به بدن می شود.

به عبارت دیگر در کشورهای مجاور اقیانوس که به طور مداوم با جریان باد با سرعت بالا روبرو هستند (مانند شمال غربی اروپا)، جریانی به میزان قابل توجه از گاز رادون به طور پیوسته به سمت خشکی وجود دارد که بدن انسان ها و حیوانات را مستقیما به گاز رادون آلوده می کند.

عوامل تاثیر گذار در ورود هوای آلوده به ریه

سیگار

سیگار کشیدن یکی دیگر از عواملی است که هوای ورودی به ریه ها را به آلودگی دچار می سازد. در سیگار، مواد شیمیایی و سمی متعددی وجود دارند که با ورود به بدن باعث آسیب سلولی می شوند.

سیگار کشیدن همچنین سبب افزایش غلظت دی اکسید کربن در خون می شود که در نتیجه آن، مکانیزم بقا در بدن مجبور به افزایش تعداد گلبول های قرمز می گردد تا اکسیژن رسانی کافی به سلول های بدن حتی تحت شرایط آلودگی هوا همچنان انجام شود. این باعث غلیظ شدن خون و در نتیجه افزایش مشکلات قلبی می گردد.

آلودگی شهری

عامل دیگر آلودگی هوا و ورود مواد سمی به بدن، آلودگی شهری ناشی از وسایل نقلیه و کارخانه ها می باشد.

احتراق ناقص در وسایل نقلیه میتواند مقدار قابل توجهی اکسید نیتروژن، مونوکسید کربن و مواد شیمیایی سمی را وارد هوا کند، که تنفس این مواد شیمیایی می تواند مشکلات تنفسی و ناراحتی های قلبی را سبب شوند.

این مواد شیمیایی موجود در هوای آلوده با ورودشان به بدن و جریان خون همچنین ممکن است باعث بروز کیست و ناباروری در زنان گردند.

آلودگی های شیمیایی و سمی و نقش ان در بروز سرطان ریه

انواع مختلف آلودگیهای شیمیایی و سمی متصاعد شده از قسمتهای مختلف اتومبیل های سبک و سنگین (لوله اگزوز، لنتهای ترمز و غیره) در محیط های شلوغ شهری می توانند با تنفس وارد بدن مردم شوند، سبب بیماری آن ها شده و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.

آلودگی سرب که با هوا وارد بدن گردد می تواند در بافت هایی از بدن نظیر پستان تجمع یابد. تنفس هوای آلوده به فلزات سنگین سمی همچنین باعث آسیب سلولی در اعضایی از بدن مانند ریه ها می شود.

در محیط های آلوده شهری به خصوص در اطراف بزرگراه ها، مردم در معرض آسیب جدی تری هستند از آنجا که علاوه بر تنفس آلاینده ها، دسترسی به اکسیژن نیز کاهش می یابد. با وجود اینکه آلودگی هوای ناشی از کارخانه ها و وسایل نقلیه می توانند سبب مشکلات ریوی بشوند، اما نقش گاز نامرئی و سمی رادون در ابتلا به سرطان ریه بسیار بیشتر است.

به عنوان مثال بر اساس آمار سال ۲۰۱۲، تعداد مبتلایان به سرطان ریه در استرالیا ۲۷ نفر در هر یکصد هزار نفر و در ایران ۸ نفر در هر یکصدهزار نفر بودند . این در حالی است که در شهرهای اصلی استرالیا، آسمان اغلب صاف و آبی رنگ است و در شهرهای اصلی ایران آسمان اغلب خاکستری رنگ و غبار آلود میباشد.

در مورد کشور چین، علاوه بر آلودگی رادیواکتیو موجود در هوا، تولید بیش از حد گازهای سمی از واحدهای صنعتی پرشمار که در سراسر چین فعالیت دارند باعث شده است که سرطان به عنوان بزرگترین عامل مرگ در کشور چین باشد، که سهم سرطان ریه در آن بیشترین میباشد.

در غرب و مرکز آسیا، بیشترین نرخ ابتلا به سرطان ریه مربوط به ارمنستان و ترکیه می باشد (ابتلا به سرطان ریه در ارمنستان حتی بیشتر از ابتلا به سرطان ریه در چین می باشد).